Tym razem zajmiemy się analizą organizacji offshorowych z wycieków takich jak Panama Papers, Bahamas Leaks czy Paradise Papers.
W tym artykule zaprezentuję:
- Strukturę spółek offshorowych Polskiej Żeglugi Morskiej
- Metody okdrywania i analizowania "offshore leaks"
- Graficzna wizualizacja offshorowych firm z połączeniami do statków PŻM oraz głównych oficerów.
W dodatku, udostępniam swoją wizualizację zrobioną w d3js razem ze skryptami parsującymi. To znaczy, że możesz zrobić interaktywną sieć powiązań bez pracy nad frontendem. Polecam używać tego rozwiązania zamiast Gephi. Graf jest pokazany pod koniec artykułu.
Ten artykuł jest trochę inny niż poprzedni, w tym chcę pokazać interaktywną podróz porzez metodologie, badanie i strukture PŻM. Niektóre wizualizacje mogą nie działać na urządzeniach mobilnych.
Ostatni artykuł o Mindgeek jest dostępny poniżej
Zacząłem używać subskrypcji na blogu, więc zostaw swój adres email na dole albo zapisz sie w linku poniżej
https://www.offensiveosint.io/signup/
Dostaniesz dostęp do wszystkich artykułów, wcześniejszy dostęp do tych nowych i więcej.
Wstęp
Anti-money laundering (AML) jest kolejną dziedziną gdzie możemy użyć poprzednio nabytych umiejętności w zakresie OSINT jak analiza organizacji, ludzi czy celu. Pranie pieniędzy jest znacznie bardziej powszechne niż możesz sądzić a wycieki/hacki z Monsack & Fonseca oraz innych kancelarii prawnych tylko to potwierdzają. Dzięki hacktywistom, którzy podarowali te materiały Międzynarodowemu Konsorcjum Dziennikarze Śledczych, każdy możesz zobaczyć na własne oczy jak tworzone są spółki i jak bogaci i wpływowi ludzie unikają podatków i regulacji. Ogólnie, schemat polega na zakładaniu spółek w tzw. rajach podatkowych, to znaczy Bahamy, Cypr, Malta, Wyspy Dziewicze itd a następnie przeprowadzić pieniądze przez tą firmę unikając rządowych restrykcji a pieniądze zachowując na własne potrzeby. Historie prania pieniędzy przez najwyższych rangą członkach parlementu oraz innych wpływowych osób można przeczytać poniżej
Piłka nożna rządzi się swoimi prawami i również masa zawodników unika płacenia podatków. Historie piłkarzy możesz sprawdzic niżej
Tania bandera
Być może, przykład PŻM który wybrałem nie jest najlepszy na pokazanie schematów prania pieniędzy jednak jest idealny aby przeanalizować zdecentralizowana strukturę spółek założonych w rajach podatkowych przez Polską Żeglugę Morską. Zwyczaj rejestrowania statków pod obcą banderą jest całkiem powszechny i wiąże się z luźniejszymi sankcjami podatkowymi czy warunkami pracy. Kraje obsługujące tanie bandery to Bahamy, Cypr, Malta, Wyspy Dziewicze, Boliwia, Mauritius czy nawet Korea Północna. Taka rejestracja pozwala na ominięcie praw ustanowionych przez państwo dotyczące pieniędzy, inspekcji statków czy problemów związanych ze środowiskiem i zanieczyszczeniami. Jest to zdecydowanie wygodniejsze rozwiązania dla armatora a nie dla załogi która de facto pomimo pracy na teoretycznie polskim statku obowiązuje prawo cypryjskie lub bahamskie łącznie z emeryturą. Trzeba podkreślić, że praktycznie wszystkie kraje Unii Europejskiej mają ten sam "problem".
Zanim zaczniemy, chcę powiedzieć, że wszystkie nazwy organizacji, osób czy adres są prawdziwe i udokumentowane w tzw. Offshore leaks.
Przekopałem setki dokumentów aby ukazać połązcenia i odkryć właścicieli a także zaoferowałem pomoc w przepisaniu ich dla Project X-Ray prowadzonego przez DDoS
Polska Żegluga Morska
Nie będę rozpisywał się o historii PZM, można to szybko znaleźć a jeśli chcesz się dowiedzieć o artykułach z których poniekąd czerpałem wiedzę, zerknij na sam dół strony. To co powinieneś wiedzieć o PZM to to, że posiadają 59 statków o ładowności 2,2 miliony ton. Obecnie nie ma żadnego statku, który pływa pod polską bandera. Wszystkie zostały przerejestrowanie do krajów z wygodnymi banderami w latach 90 a ostatni statek Ziemia Gnieźnińska w 2004. PZM jest również zarządzane przez państwo.
W 2016, kiedy Bahamas Leaks ujrzało światło dzienne, dziennikarze śledczy zauważyli dokument własności firmy POLSTEAM SHIPPING COMPANY LTD gdzie ZBIGNIEW BRZECIZKI (wiceminister Żeglugi Morskiej i Nawigacji Śródlądowej 2015-2017 i dyrektor Polsteam 1998-2005) pojawił się jako właściciel. Według Pawła Szynkaruka (dyrektor Polsteam 2016) Brzezicki uratował fundusze PZM poprzez własnie rejestrację statków w krajach taniej bandery.
Warty podkreślenia jest cytat z artykułu portalmorski.pl
"GW" cytuje wypowiedź dyrektora naczelnego PŻM Pawła Szynkaruka, który zapewnia: "Żadna osoba będąca formalnie prezesem spółki, która została założona, by zarejestrować statek na Bahamach, w Liberii czy innym kraju, nie ma z tego tytułu żadnych dodatkowych dochodów". A Brzezicki dodaje: "Na tanich banderach zarabiają głównie kancelarie prawne krajów, w których rejestrowane są spółki i statki".
Na początku poznajmy ludzi zaangażowanych w najwięcej spółek offshorowych.
Kliknij na zdjęcie aby wyświetlić szczegóły
Polska Żegluga Morska
Główni przedstawiciele
Przedstawiłem jedynie 6 osób widniejących na największej ilości dokumentów jako oficjalny przedstawiciel spółki offshorowej. Oczywiście, jest więcej zaangażowanych osób których poznamy przy okazji omawiania całej sieci powiązań. Najbardziej interesującą postacią jest GABRIELLE WESTERHAUSEN, nie byłem w stanie znaleźć żadnych oficjalnych dokumentów potwierdzających jej udział w PŻM.
Jednak nie zapominajmy o skali prowadzonego biznesu, PŻM jest armatorem wielu statków i transportuje dobra międzynarodowo. Każdy statek jest zarządzany przez spółkę założoną w raju podatkowym a kilka z nich jest połączonych do firmy CYFADACO SHIPMANAGEMENT, gdzie dyrektorem jest ZOFIA GAŁKA. Można śledzić każdy statek znając jego nazwę lub numer a marinetraffic.com jest doskonałym do tego miejscem. Zebrałem informacje i zdjęcia statków które posiadają ładowność powyżej 18 ton. Cechy każdego ze statków są przedstawione na dużej sieci powiązań.
Kliknij na statek aby zobaczyć zdjęcie
Informacje o statkach zostały zebrane z Maritime Directory. Poniżej możesz znaleźć każdy statek należący do PŻM. Przedstawia to także która organizacja kontroluje dany statek, dzięki temu łatwiej znaleźć powiązania.
Zdjęcia i położenie został wzięte z Marine Traffic. Poniżej możesz znaleźć link do informacji o statku SUDETY
Jeśli już jesteśmy przy źródłach, pierwszą rzeczą podczas analizy Offshore Leaks jesy odwiedzenie strony ICIJ, gdzie możesz szukać po nazwisku, jurysdykcji lub kraju. Nie wszystkie dokumenty jednak zostały przepisane a niektóre z nich zawierają błedy. Natknąłem się na tę sytuację podczas analizy Jana Rutkiewicza (POLSTEAM USA). Nie znalazłem nic w bazie ICIJ na jego temat albowiem występuje pod nazwą Jan Rutkiewiez
Kolejnym przykładem może być "ZEGLUGA POLSKA S.A.", która występuje pod nazwą "ZEGULGA POLSKA S.A." Litery U i L są zamienione.
Aby znaleźć odpowiednią osobę musisz przeszukać wszystkie możliwe błędy lub znaleźć specyficzny wyraz, który jest utożsamiony z ową osobą i nie ma w nim błędu. Aby wyszukiwać po dokumentach użyłem projektu Hunter od DDoS
https://hunter.ddosecrets.com/
Ogólnie, strukture PŻM nie jest sekretem, jest szeroko znana a jednym z moich punktów wejścia w te badania była strone 4sea-data.com
To od razu pokazuje nam około 70 firm, które są własnością PŻM a dzięki Offshore Leak możemy zajrzeć za kurtynę i dowiedzieć się kto jest pod kontrolą tych spółek. Następnie mając imiona i nazwiska możemy zanurzyć się głębiej wyszukując daną osobę w projekcie Hunter, ustanawiając nowe powiązania i odkrywając nowe firmy/ludzi. Im bardziej w las tym ciemniej, dlatego podczas takiej analizy łatwo się pogubić, prawdopodobnie nie odkryłem jeszcze i tak wszystkich koneksji.
Jak możesz zauwazyć graf jest dosyć duży i zagmatwany na pierwszy rzut oka. Żeby był bardziej czytalny, dostosowałem go aby podświetlał wierzchołki oraz wszystkie połączenia po najechaniu kursorem. Dodatkowo, obrazki, używane jako wierzchołki, odzwierciedlają jak wiele połączeń ma dany wierzchołek. Ta wizualizacja pozwala na grupowanie wpisów według własnego pomysłu, w ten sposób graf będzie jeszcze bardziej czytalny dzięki użyciu obrazków i kolorów krawędzi dla każdej grupy. Co więcej, etykiety (tooltips) dają elastyczność aby odpowiednio podpisać każdy z wierzchołków (może być to np. Twitter bio). Etykiety są także dostępne dla każdej z krawędzi.
Stworzyłem tą wizualizacją z połączenia kilku z https://bl.ocks.org/ w jedną, która będzie spełniała moje zadanie a także będzie uniwersalna pod inne śledztwa.
Mając prosty graf w formacie csv jak
a,b
c,d
skrypt przetłumaczy to na nowy format
{
"nodes": [
{
"name": "a",
"group": 1,
"id": 1,
"photo": "",
"size": 50,
"info": ""
},
{
"name": "b",
"group": 2,
"id": 2,
"photo": "",
"size": 50,
"info": ""
},
{
"name": "c",
"group": 3,
"id": 3,
"photo": "",
"size": 50,
"info": ""
},
{
"name": "d",
"group": 4,
"id": 4,
"photo": "",
"size": 50,
"info": ""
}
],
"links": [
{
"source": 1,
"target": 2,
"value": 2
},
{
"target": 3,
"source": 4,
"value": 2
}
]
}
następnie d3js wczyta nowy plik wejściowy w formacie json a ty możesz ustawić obrazki lub grupy dla swoich wyników. Aby w pełni wykorzystać d3js warto zapoznać się z opcjami dotyczącymi d3.forceSimulation().
const simulation = d3.forceSimulation()
.nodes(graph1.nodes)
// .force("forceX", d3.forceX().strength(.1).x(width * .5))
// .force("forceY", d3.forceY().strength(.1).y(height * .5))
// .force("collide",d3.forceCollide( function(d){ return d.r + 8 }).iterations(1) )
// .force("y", d3.forceY(0))
// .force("x", d3.forceX(0))
.force('collision', d3.forceCollide().radius(55))
// .force('center', d3.forceCenter(-50, 100))
.force("link", d3.forceLink().id(function(d) { return d.id;}).distance(500))
// .force('charge', d3.forceManyBody(-100))
.force('center', d3.forceCenter(width / 2, height / 2))
.on('tick', ticked);
Jednak polecam, od razu przestawić się na nowy format i dostosować swoje narzędzie aby zwracało wynik zgodny z tym formatem.
To tylko kilka przykładów, po pełną dokumentację zajrzyj tutaj
d3
Skrypt i wizualizacje znajdziesz na moim githubie
woj-ciech
Wrócmy teraz do głównego tematu i rzućmy okiem na całą sieć zależności. Największe wierzchołki to osoby wspomniane jako główni przedstawiciele i posiadają najwięcej spółek pod swoją kontrolą. TOMASZ KAMINSKI ma wiele połączeń a jedno z nich dosięga organizacji NERO FOUR SHIPPING LTD, gdzie widnieje jako dyrektor razem z 4 innymi osobami - SLAWOMIR JACEK BALAZY, ARTUR WITKOWSKI, PIOTR WASZCZENKO i DARIUSZ CZAJKOWSKI. Ta firma zarejestrowana na Bahamach odpowiada za statek WADOWICE II. Po najechaniu na odpowiednie wierzchołki wszystko staje się jasne i przejrzyście widoczne.
Dodatkowo, sprecyzowałem kancelarie prawnicze które współpracują/ły z PŻM w sprawie spółek na Malcie i Cyprze
Kliknij menu po lewej aby wyświetlić sieć oraz informacje
Możemy stworzyć mniejsze sieci z jednej dużej pokazanej wcześniej i przedstawić konkretne przypadki jak te powyżej.
Pokazują one powiązania z doradca podatkowym na Malcie i Cyprze. Firma LAKE ST. CLAIR LTD została zarejestrowana na Malcie w 98 a likwidatorem był IVAN FSADNI. Nie byłem w stanie znaleźć żadnych powiązań tej firmy ze statkami lub PŻM ogólnie więc może być to dobry start dla osób chcących kontynuować analizę.
Co jest interesujące, VITORINE BAJADA jest osobą która łączy zarówno UNITY LINE jak i polskie przedsiębiorstwo ORLEN.
Widzimy, że VITORINE BAJADA jest sekretarką w UNITY LINE LIMITED oraz ORLEN HOLDING MALTA LIMITED i ORLEN INSURANCE LTD. Dodatkowo POLSKI KONCERN NAFTOWY ORLEN SPOLKA AKCYJNA jest akcjonariuszem obu organizacji.
Dla osób szukających tematu do analizy tego typu organizacji, była ex vice prezydent Szczecina Elżbieta Malanowska jest ukazana jako akcjonariusz i dyrektor firmy SAIL AFRICA INTERNATIONAL MALTA LIMITED na Malcie założonej 25 maja 2015 roku. Prawdopodobnie jest to część kolejnej organizacji żeglugowej.
CARMEL CHIRCOP był akcjonariuszem POLMICO LTD i dyrektorem CYFADACO (MALTA) LIMITED. Został zamordowany w październiku 2015 jednak niedawno nowe fakty wyszł na jaw. Oficjalne śledztwo otworzyło nowy wątek i jest powiązany z handlem nieruchomościami
Informed sources speaking to The Malta Independent have claimed that Dr Chircop, like so many others, had found ways to under-declare the value of property transactions in order to reduce the amount of tax payable.
Dodatkowo, Malta Today donosi o jego powiązanich z More Supermarkets i pożyczce na 750 tysięcy dolarów.
Now, from information seen by MaltaToday, it transpires that Chircop had loaned a substantial sum to people connected to the More Supermarkets bust, where millions are said to have been lost after director and owner Ryan Schembri fled the island.
More from Matthew Vella.png)
Według danych ICIJ Carmel jest połączony z 106 spółkami poza tymi z PŻM. Jest to kolejny trop w poszukiwaniu dowodów na pranie pieniędzy. Najbardziej typowymi metodami ich wydawania są drogie nieruchomości, luksusowe dobra (samochody, jachty), broń (finansowanie terroryzmu) oraz narkotyki.
Jeśli:
- Znasz strukturę Polskiej Żeglugi Morskiej
- Wiesz kim jest GABRIELLE WESTERHAUSEN
- Chcesz kontynuować analizę
skontaktuj się ze mną.
Podsumowanie
Nawet jeśli struktura PŻM nie jest tajemnicą, podróż poprzez offshorowe spółki tej firmy było ciekawą podróżą. Zebrane te i podobne informacje oraz wykresy mogą służyć do szpiegostwa korporacyjnego, sledztw podatkowych czy dla straży morskiej aby namierzyć przemytników i piratów.
Poza strukturą PŻM, zanurzyliśmy się nieco w d3js wizualizacji i teraz możesz bardzo łatwo zbudować taką samą sieć zależności dla swojego projektu.
Krystyna Pohl, 1 lutego 2005 r.
Wiadomości Onet
logistykaistyka
www.maritime.com.pl/newsletter/indexm.php?id_term=27545